همه چیز درباره پلیس فتا

اکنون استفاده از اینترنت و حضور در فضای مجازی جزئی اساسی از زندگی ما شده است که نمی‌توان آن را نادیده گرفت. به همین دلیل، این فضا نیازمند ساماندهی و نظم است تا امنیت فراهم شود و حقوق افراد در آن توسط متخلفان نقض نشود. با گسترش کلاهبرداری‌های اینترنتی، دزدی اطلاعات، نفوذ به حریم خصوصی افراد از طریق اینترنت و فاش کردن اطلاعات شخصی، نیاز به یک نهاد نظارتی برای پیشگیری و پیگیری این جرایم بیش از پیش احساس می‌شود. به همین دلیل، پلیس فتا برای امنیت فضای مجازی و پیگیری جرایم در آن تشکیل شده است و وظایف مشخصی دارد. در این مقاله از ایران وکالت، به هر آنچه درباره پلیس فتا باید دانست پرداخته‌ایم.

پلیس فتا چیست؟

در پاسخ به سؤالی که مطرح شد درباره ی پلیس فتا، باید گفت که فتا (FATA) مخفف "فضای تولید و تبادل اطلاعات" است. با پیشرفت روزافزون فناوری و اینترنت، اقدامات جنایی جدیدی به وجود آمده که بستر انجام آنها، دنیای مجازی بوده است. به همین دلیل، نیاز به یک نهاد نظارتی بر این فضا حس می‌شود که از وقوع جرایم در این فضا جلوگیری کند یا کاهش دهد.

در ماه بهمن سال ۱۳۸۹، به دستور فرمانده نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران، پلیس فتا (FATA) تشکیل شد تا به مقابله و کاهش جرایمی نظیر کلاهبرداری‌های اینترنتی، جعل داده‌ها و عناوین، سرقت اطلاعات، تجاوز به حریم خصوصی اشخاص و گروه‌ها، هک و نفوذ به سامانه‌های رایانه‌ای و اینترنتی و موارد مشابه بپردازد.

ارکان پلیس فتا

همانطور که در بخش‌های قبلی توضیح داده شد، پلیس فتا به منظور ایجاد امنیت در فضای مجازی به منظور محافظت از کاربران و افراد فعال در این فضا تشکیل شده است. همانند سایر بخش‌های نیروی انتظامی کشور ما، پلیس فتا نیز وظایف خاص خود را دارد. به سؤالی که درباره وظایف پلیس فتا پرسیده شده است، باید گفت که وظایف فتا به شرح زیر است:

·       ایجاد امنیت و کاهش ریسک‌ها برای فعالیت‌های علمی، اقتصادی و اجتماعی در جامعه اطلاعاتی

·       حفاظت و حمایت از هویت ملی و دینی

·       نظارت و پایش بر فضای تولید و تبادل اطلاعات به منظور پیشگیری از تبدیل شدن این فضا به بستری برای انجام فعالیت‌های غیرقانونی

·       جلوگیری از تخلف از ارزش‌ها و هنجارهای جامعه

پلیس فتا به چه جرایمی رسیدگی می کند؟

یکی از وظایف مهم پلیس فتا، شناسایی جرایمی است که در فضای مجازی رخ می‌دهد تا بتواند در صورت وقوع، آنها را پیگیری کند. برای تعیین جرایمی که پلیس فتا می‌تواند به آنها رسیدگی کند، می‌توان به قانون جرایم رایانه‌ای مراجعه کرد که اگر این جرایم به صورت گسترده برای یک نفر اتفاق بیافتد، مطمئنا به بهترین وکیل جرایم رایانه ای نیاز پیدا خواهد کرد.

در قانون جرایم رایانه‌ای، جرایمی که با استفاده از فناوری کامپیوتری و اینترنت رخ می‌دهند شناسایی شده است. این جرایم شامل برداشت غیرمجاز از حساب دیگران، شنود غیرمجاز، جعل رایانه‌ای، فیشینگ، کلاهبرداری اینترنتی، جاسوسی رایانه‌ای، نشر اکاذیب در فضای مجازی، انتشار عکس و فیلم خصوصی دیگران، پخش تصاویر مستهجن در فضای مجازی، دسترسی غیرمجاز به گذرواژه‌های دیگران و موارد مشابه می‌باشد. همچنین، هک کردن تلگرام دیگران نیز به عنوان یکی از وظایف پلیس فتا محسوب می‌شود.

چگونگی رسیدگی به جرایم توسط پلیس فتا

در مطالب قبلی، توضیح دادیم که پلیس فتا چیست و چه وظایفی دارد. وظیفه پلیس فتا این است که در فضای مجازی گشت زند و محتواهای سایت‌ها، وبلاگ‌ها، انجمن‌ها و شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام، تلگرام و واتس‌آپ را بررسی کرده و در صورت مواجهه با محتوای غیراخلاقی یا رفتار غیرقانونی، اقدامات لازم را برای متوقف کردن آن و مجازات مرتکب انجام دهد.

هنگامی که یکی از جرایمی که پلیس فتا مسئول رسیدگی به آن است رخ دهد و پلیس آن را شناسایی کند یا شکایتی در این زمینه ثبت با استفاده زا سامانه اینترنتی یا شماره پلیس فتا شود، به عنوان مثال شکایت فروشگاه‌های اینترنتی بابت کلاهبرداری، پلیس اقدام به انجام تحقیقات اولیه، جمع‌آوری شواهد جرم و دستگیری مظنون می‌کند. پس از دستگیری مظنون، پلیس فتا او را به مقامات قضایی معرفی می‌کند، زیرا بازجویی در این نوع جرایم کمتر اتفاق می‌افتد و ادعا و اقرار مظنون ارزش اثباتی ندارد و برای اثبات، از مدارک دیجیتال استفاده می‌شود.